Οι επενδυτικές προοπτικές για την ανάπτυξη θαλάσσιων αιολικών πάρκων, τομέας για τον οποίο υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον, τόσο από ελληνικές εταιρείες, όσο και από το εξωτερικό, αποτελούν αντικείμενο διερεύνησης από το ΥΠΕΝ και τη ΡΑΕ.

Στις αρχές του φετινού Αυγούστου η ΡΑΕ ανέθεσε στην εταιρεία «AEOLUS LIMITED»  την πραγματοποίηση έρευνας αγοράς των υπεράκτιων αιολικών καθώς και τη σύνταξη προπαρασκευαστικής μελέτης σκοπιμότητας για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών στην Ελλάδα.

Η συγκεκριμένη εταιρεία, η έδρα της οποίας είναι στο Brighton της Μ. Βρετανίας, διαθέτει σημαντική διεθνή εμπειρία στην ανάπτυξη, κατασκευή και λειτουργία θαλάσσιων αιολικών εφαρμογών και ειδικεύεται σε ανάλυση αγορών, παροχή υπηρεσιών management, due diligence, μοντελοποίηση κόστους και επίβλεψη κατασκευής και λειτουργίας έργων.

Μάλιστα, η AEOLUS είχε δείξει ζωηρό ενδιαφέρον για τις προοπτικές ανάπτυξης θαλάσσιων αιολικών πάρκων στη χώρα μας συμμετέχοντας και στο European Forum on Clean Energy for Islands που διοργανώθηκε στις 9-11 Ιουλίου 2018 στη Νάξο. Εκεί, ο κ. Μ. Παπαλεξάνδρου, διευθυντής αιολικής ενέργειας της Aeolus, ήταν εισηγητής σε ειδική θεματική συνεδρία (δείτε την παρουσίασή του εδώ).

Στον Εθνικό Ενεργειακό Σχεδιασμό

Αρκετές είναι οι αναφορές περί θαλάσσιων αιολικών πάρκων στο κείμενο για τον Εθνικό Ενεργειακό Σχεδιασμό που έχει δοθεί προς διαβούλευση.

Στο σχέδιο αναφέρεται ότι για την επίτευξη των στόχων που τίθενται «είναι αναγκαίο να εξεταστούν σταδιακά και (…) νέες κατηγορίες έργων (πχ θαλάσσια αιολικά πάρκα)», εφόσον οι συνθήκες ευνοούν, ενώ επισημαίνονται «οι ειδικές απαιτήσεις που προκύπτουν για την ανάπτυξη ειδικού κανονιστικού (αδειοδοτικού και καθεστώτος στήριξης) και χωροταξικού πλαισίου για τα θαλάσσια αιολικά πάρκα». Τέλος, γίνεται ρητή αναφορά ότι «την επόμενη περίοδο προβλέπεται να ενισχυθεί περαιτέρω η προώθηση συγκεκριμένων τεχνολογιών ΑΠΕ», μεταξύ των οποίων και η θαλάσσια αιολική ενέργεια.

Οι σχετικές αναφορές στο κείμενο για τον Εθνικό Ενεργειακό Σχεδιασμό είναι ενδεικτικές του γεγονότος ότι η κυβέρνηση κοιτάζει με ζωηρό ενδιαφέρον προς αυτή την κατεύθυνση.

Είναι, εξάλλου, δεδομένο ότι για να προωθηθούν τέτοιου είδους επενδύσεις, χρειάζεται κυβερνητική στήριξη, αφού, πέραν των δεδομένων αντιδράσεων που θα χρειαστεί να αντιμετωπιστούν και σε πολιτικό επίπεδο, πολλά απαιτείται να γίνουν για τη διαμόρφωση ελκυστικού επενδυτικού περιβάλλοντος – τόσο ως προς το κανονιστικό πλαίσιο, όσο και ως προς τα παρεχόμενα επενδυτικά κίνητρα.

 Τι ευνοεί και τι προβληματίζει

Από πλήθος ερευνών τεκμαίρεται ότι στο θαλάσσιο περιβάλλον αναπτύσσονται κατά 40% υψηλότερο αιολικό δυναμικό σε σχέση με τις χερσαίες περιοχές. Αυτό συμβαίνει γιατί η ταχύτητα του ανέμου στην επιφάνεια της θάλασσας είναι συνήθως μεγαλύτερη από αυτή στην ξηρά, με αποτέλεσμα η αποδοτικότητα ενός θαλάσσιου αιολικού πάρκου να μπορεί να είναι μεγαλύτερη από αυτή ενός αντίστοιχου μεγέθους χερσαίου. Στις θαλάσσιες περιοχές της χώρας μας, σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες, οι μέσες τιμές των ετήσιων ταχυτήτων ανέμου είναι από 1 m/sec έως 5,5 m/sec, ενώ η μέγιστη τιμή παρατηρείται στην περιοχή του κεντρικού Αιγαίου, με κατευθύνσεις από τα βορειοδυτικά προς τα νοτιοανατολικά.

Ταυτόχρονα, το θαλάσσιο περιβάλλον προσφέρει, κατ’αρχήν, μεγαλύτερα περιθώρια για την εύρεση της κατάλληλης χωροθέτησης για εγκατάσταση αιολικών πάρκων σε σχέση με τις χερσαίες περιοχές.

Σημαντικός παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι ότι το κόστος κατασκευής θαλάσσιων αιολικών πάρκων είναι υψηλό. Σε γενικές γραμμές, το συνολικό κόστος μιας επένδυσης για την εγκατάσταση θαλάσσιου αιολικού πάρκου, λαμβάνοντας υπόψη την προβλεπόμενη διάρκεια ζωής ενός τέτοιου έργου, εξαρτάται από παράγοντες όπως το βάθος του νερού, η απόσταση από την ακτή, η θεμελίωση, καθώς και η υποδομή που απαιτείται για τη λειτουργία και τη συντήρησή του.

Το ζήτημα της διασύνδεσης με το υφιστάμενο δίκτυο αποτελεί έναν επιπλέον παράγοντα που συντείνει στην αύξηση του κόστους. Στο βαθμό, όμως, που προχωράει η υλοποίηση της διασύνδεσης των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα, διαμορφώνονται ευνοϊκές ως προς την υπέρβαση του προβλήματος αυτού συνθήκες.

Επιπλέον προβληματισμό σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα προκαλεί το γεγονός ότι οι ελληνικές θάλασσες είναι βαθιές. Αυτό, όμως, δε σημαίνει απαραίτητα ότι δεν το ελληνικό θαλάσσιο περιβάλλον δεν ευνοεί την ανάπτυξη θαλάσσιων αιολικών πάρκων, καθώς πλέον είναι διαθέσιμο πλήθος τεχνικών επιλογών, όπως π.χ. οι επιπλέουσες ανεμογεννήτριες ή και άλλες τεχνολογίες, που θα μπορούσαν θεωρητικά να αντισταθμίσουν το πρόβλημα του βάθους.

Φυσικά, θα πρέπει στην όποια επιλογή να συνυπολογιστούν οι συνθήκες κυματισμού, αλλά και ο σεισμικός κίνδυνος στην εκάστοτε υπό εξέταση για το ενδεχόμενο επιλογής εγκατάστασης offshore αιολικού πάρκου θαλάσσια περιοχή.

Σημειώνεται επίσης ότι για να εκτιμηθούν τα πραγματικά περιθώρια για την ανάπτυξη θαλάσσιων αιολικών, δεδομένων των ευνοϊκών κατά τα άλλα συνθηκών, θα πρέπει να συνυπολογιστεί η μεγάλη θαλάσσια μεταφορική δραστηριότητα (με τη ναυσιπλοΐα να διαθέτει ειδικό βάρος στην ελληνική οικονομία), καθώς και οι εντάσεις με τα γειτονικά κράτη για την οικονομική εκμετάλλευση θαλάσσιων περιοχών.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η ανάπτυξη θαλασσίων αιολικών πάρκων είναι μια επενδυτική δραστηριότητα έντασης κεφαλαίου και, ως εκ τούτου, ευνοείται σε περίπτωση που επικρατεί σταθερό επενδυτικό περιβάλλον.

Από την άποψη αυτή, είναι ζητούμενο για την κυβέρνηση να πείσει τους υποψήφιους επενδυτές ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας, σε συνδυασμό με τα επενδυτικά κίνητρα που θα επεξεργαστεί, τους προσφέρει τις απαραίτητες διασφαλίσεις.